Улады паспрабавалі сарваць гастролі «Свабоднага тэатра» у Паўночнай Ірландыі

Беларускі Свабодны тэатр 31 кастрычніка пачынае гастролі ў Белфасце, сталіцы Паўночнай Ірландыі ў рамках Festival At Queens.

Як стала вядома charter97.org, у той момант, калі ўдзельнікі трупы павінны былі займаць месцы ў салоне самалёта, супрацоўнікі аэрапорта заявілі акцёру Кірылу Канстанцінаву, што ён з'яўляецца невыязным з Беларусі, і вылецець ён не можа. На пытанне, на якой падставе вынесена забарона, супрацоўнік памежнай службы адказаў: «Пра гэта вы можаце даведацца ў свайго ўчастковага».

Кірыл Канстанцінаў - студэнт тэатральнай лабараторыі Fortinbras пры Беларускім Свабодным тэатры. Ужо некалькі месяцаў гуляе ў асноўным складзе трупы ў спектаклі «Менск '2011». Зусім нядаўна ён вярнуўся з Амстэрдама, дзе тэатр рыхтаваўся да прэм'еры спектакля Trash Cuisine, і тады з выездам з краіны праблем у Кірыла не ўзнікла.

Прызыў на вайсковую службу не мог стаць падставай для адмовы ў выездзе, паколькі Канстанцінаў мае адтэрміноўку на час навучання ў адным з беларускіх ВНУ. Увесну гэтага года ён, разам з двума дзесяткамі маладых людзей, быў затрыманы супрацоўнікамі спецслужбаў у памяшканні Свабоднага тэатра падчас прагляду дакументальнага фільма «Апошні дыктатар Еўропы». Акрамя гэтага, Кірыл з'яўляецца актывістам грамадзянскай кампаніі за прыняцце закона аб альтэрнатыўнай вайсковай службе.

Сітуацыю з забаронай на выезд Кірыла Канстанцінава charter97.org папрасіў пракаментаваць арт-дырэктара Беларускага Свабоднага тэатра Мікалая Халезіна.

- Ваш калектыў пастаянна сутыкаецца з ціскам з боку беларускіх спецслужбаў. Вы ўпершыню адчулі гэты метад процідзеяння дзейнасці Свабоднага тэатра?

- Не, гэта не першы выпадак. Першы адбыўся ў 2008 годзе напярэдадні нашых месячных гастроляў у лонданскім Soho Theatre. Праўда, тады быў уключаны некалькі іншы механізм - акцёр беларускага ТЮГа, запрошаны на ролю ў спектаклі «Быць Гаральдам Пінтэрам» не з'явіўся ў аэрапорт без тлумачэння прычын, чым паставіў пад пагрозу гастролі. Пазней мы высветлілі, што яму «настойліва парэкамендавалі» не ездзіць на гастролі са Свабодным тэатрам. А праз месяц яму ўручылі «высокую дзяржаўную ўзнагароду» - прыз «Крыштальны чаравічак».

- Як вы тады выйшлі са становішча?

- Тады тэрмінова, на працягу сутак, на ролю быў уведзены іншы акцёр, і ўсё абышлося.

- На гэты раз не прыйшлося звяртацца да такіх мер?

- Не, мы абышліся без гэтага, забяспечыўшы прысутнасць на гастролях патрэбнага складу трупы. Але, не схаваю, мы зараз заўсёды гатовыя да падобнага развіцця падзей, і трымаем напагатове запасны варыянт.

- На ваш погляд, чаму ў апошні час ціск на калектыў ідзе праз маладых удзельнікаў трупы?

- Мяркую, спецыяльныя службы ўжо стаміліся змагацца з тымі, хто ў тэатры больш за сем гадоў - яны на працягу ўсяго гэтага перыяду дэманстравалі сваю жорсткую пазіцыю ў дачыненні да таго, што адбываецца ў краіне. Маладыя людзі, якія нядаўна прыйшлі ў калектыў, на іх погляд, могуць быць больш падатлівы на ціск. Таму, спецслужбы спрабуюць паралізаваць працу тэатра праз іх, але, на шчасце, без поспеху.

- Якое ведамства, на ваш погляд, ажыццяўляе гэтую працу - па прыпыненні дзейнасці розных творчых груп у краіне?

- У мяне няма ўпэўненасці, што гэтым занятая нейкая адна служба. Улада напладзіла велізарную колькасць структур, якія спрабуюць даказаць сваю лаяльнасць уладзе, - яны спаборнічаюць паміж сабой, спрабуючы выслужыцца і атрымаць фінансаванне, жыллё, павышэнні па службе. Гэта першапачаткова заганная структура, якая працуе на знішчэнне любой актыўнасці - грамадзянскай, грамадскай, творчай. Але, пры гэтым, падобная пабудова плодзіць незлічоную колькасць памылак у іх працы, і часам гэтыя памылкі абыходзяцца краіне мільённымі стратамі. Пры тым, што ўтрыманне падобных служб абыходзіцца падаткаплатнікам у сотні мільёнаў даляраў, а супрацоўнікі гэтых служб, атрымліваючы вялікія зарплаты, прыходзяць на працу, і думаюць толькі пра тое, як забараніць чарговаму акцёру выезд з краіны.