«Пералічваў па €150 за месяц - гэта не лічыцца»

Ці можна ў Беларусі спагнаць аліменты за мінулыя гады?

З гісторыяй сямейнага канфлікту праз аліменты ў рэдакцыю звярнулася чытачка Onlíner.

Марыя расказвае, што ейны муж даваў былой жонцы грошы на ўтрыманне дачкі, папяровыя довады пры гэтым не збіраў, а цяпер экс-жонка збіраецца спагнаць з яго аліменты за апошнія тры гады. Ці можна так зрабіць, даведаліся ў адваката.

- Мой муж сутыкнуўся з такой сітуацыяй. Сем гадоў таму развёўся і праз суд стаў выплачваць аліменты як беспрацоўны, бо шукаў сябе ў ЕЗ. Мама дзіцяці пагадзілася забраць дакументы і атрымліваць штомесяц суму, эквівалентную €150. Папяровых довадаў выплаты грошай няма, толькі людзі-сведкі. Цяпер, праз сем гадоў, маці дачкі заяўляе, што падасць у суд і запатрабуе аліменты за апошнія тры гады. Тое, што яна атрымлівала ўвесь час, - гэта дапамога такая, а не аліменты, - кажа Марыя.

Дачцэ ейнага мужа ад першага шлюбу спаўняецца 18 гадоў праз паўгода, а маці дзяўчыны раней не патрабавала афіцыйных выплат. Чытачка цікавіцца, якія ёсць шанцы, што мужчыну прысудзяць выплату за мінулыя гады?

Ці можна падаць на аліменты праз сем гадоў пасля разводу?

Адвакатка ў сямейным праве Мая Аляксандрава зазначае, што бацькі абавязаныя ўтрымліваць сваіх непаўналетніх дзяцей, а таксама непрацаздольных паўналетніх дзяцей — пра гэта сведчыць частка 1 артыкула 91 Кодэкса Рэспублікі Беларусь аб шлюбе і сям'і. Калі бацькі гэтага не робяць, то сродкі на ўтрыманне (або аліменты) спаганяюцца з іх у судовым парадку (частка 2 артыкула 91 названага кодэкса).

Чалавек, які мае права атрымліваць аліменты, можа звярнуцца ў суд з заявай аб спагнанні незалежна ад таго, колькі часу прайшло з моманту ўзнікнення гэтага права. Аліменты прысуджаюцца на будучы час з моманту звароту ў суд.

Ці можна спагнаць аліменты за мінулы час?

— Аліменты могуць быць спагнаны і за мінулы час, але не больш як за тры папярэднія гады, калі судом будзе ўстаноўлена, што да звароту ў суд прымаліся меры для атрымання сродкаў на ўтрыманне, але аліменты не былі атрыманыя з прычыны ўхілення ад выплаты асобы, абавязанай іх выплачваць. А таксама калі аліменты не былі атрыманыя ў выпадках, прадугледжаных часткай 2 артыкула 105 Кодэкса аб шлюбе і сям'і, - тлумачыць адвакат.

Са слоў Маі Аляксандравай, калі ў такой сітуацыі маці пойдзе ў суд, дык там ёй трэба будзе даказаць, што раней яна спрабавала атрымаць аліменты, а бацька ўхіляўся ад іх выплаты.

- Пазоўніку трэба падаць доказы, што былі ўважлівыя прычыны, праз якія яна не падала пазоў на аліменты раней, - дадае Мая.

Сама па сабе заява, што другі з бацькоў «надае недастатковую матэрыяльную дапамогу», не з'яўляецца падставай для спагнання аліментаў за мінулы час.

Якія ўвогуле сумы аліментаў можа атрымліваць бацька?

Калі ў сям'і не ўкладзенае пагадненне аб дзецях або аб выплаце аліментаў, а таксама калі сума аліментаў не вызначаная шлюбнай дамовай, то выплаты спаганяюцца ў адпаведнасці з часткай 1 артыкула 92 Кодэкса аб шлюбе і сям'і. Сумы разлічваюцца ў адсотках ад заробку і (або) іншага даходу бацькоў за месяц, зараз яны такія:

на адно дзіця - 25%;

на двух дзяцей - 33%;

на трох і больш дзяцей - 50%.

Пры гэтым ёсць мінімальны парог аліментаў для працаздольных бацькоў, ён разлічваецца ад бюджэту пражытачнага мінімуму ў сярэднім на душу насельніцтва (з 1 лістапада 2024 года да 31 студзеня 2025 года гэтая велічыня складае 437,80 рубля). Разлічваюць дапушчальны мінімум аліментаў так:

не менш за 50% ад бюджэту пражытковага мінімуму - калі дзіця адно;

не менш за 75% - на двух дзяцей;

не менш за 100% - на трох і больш дзяцей.

Калі ў бацькоў нерэгулярны заробак або яны атрымліваюць яго частку ў натуральнымі прадуктамі (напрыклад, займаюцца прадпрымальніцтвам або з'яўляюцца чальцамі сялянскай або фермерскай гаспадаркі) і пры гэтым у іх няма пагадненняў аб дзецях або аб выплаце аліментаў, а таксама калі сума аліментаў не вызначаная ў шлюбнай дамове, то аліменты могуць спагнаць у цвёрдай грашовай валюце або ў суме, якая прывязаная да пэўнай колькасці базавых адзінак, - тады яе трэба будзе плаціць кожны месяц.

Вы можаце падтрымаць сайт Charter97.org наступным чынам:

РАЗЛІКОВЫ МУЛЬТЫВАЛЮТНЫ РАХУНАК ДЛЯ АХВЯРАВАННЯЎ:

Назва банка: Bank Millennium S.A.
Адрас: ul. Stanislawa Zaryna, 2A, 02-593, Warszawa
IBAN: PL97116022020000000216711123
SWIFT: BIGBPLPW
Імя ўладальніка рахунку: Fundacja “KARTA ‘97”
рызначэнне аплаты: Darowizna na cele statutowe

Звязацца з намі можна праз адрас charter97@gmail.com