Грыгорый Мясежнікаў: У гэтым галоўнае адрозненне Грузіі ад Беларусі

Ці прывядуць пратэсты ў краіне да рэвалюцыі?

У Грузіі ўжо шосты дзень праходзяць акцыі пратэсту, выкліканыя пастановай прарасейскага ўрада замарозіць перамовы аб уступленні краіны ў Еўразвяз.

На бок пратэстоўцаў стала прэзідэнтка краіны Саламе Зурабішвілі, шэраг дыпламатаў пайшоў у адстаўку. Ці можа пачацца раскол эліт?

Пра гэта і не толькі сайт Charter97.org пагаварыў са славацкім палітолагам і прэзідэнтам Інстытута грамадскіх праблем (IVO) (Браціслава) Грыгорыем Мясежнікавым:

- Цяжка сказаць, наколькі гэта сур'ёзна. Раскол зусім відавочны, ён назіраўся і раней паміж кіроўнай партыяй і апазіцыяй, а цяпер да апазіцыі далучылася прэзідэнт. Наколькі гэта паўплывае на развіццё падзей - складана сказаць, паколькі ўся ўлада па-ранейшаму сканцэнтравана ў руках «Грузінскай мары».

Гэтая партыя, здаецца, не збіраецца здаваць свае пазіцыі, нягледзячы на тое, што з усіх вядомых чыннікаў парламенцкія выбары праходзілі з парушэннямі і маніпуляцыямі, якія робяць вынікі зусім неадпаведнымі крытэрам свабодных і сумленных выбараў. Гэтыя вынікі не прызнаныя ні міжнароднай супольнасцю, ні ўнутранай апазіцыяй.

Многае зараз будзе залежаць ад таго, якую тактыку возьме на ўзбраенне менавіта дэмакратычная частка супольнасці. На гэты момант яны дзейнічаюць рашуча, не збіраюцца саступаць уладзе, якая, фактычна, з'яўляецца нелегітымнай. Важна, што прэзідэнт бярэ актыўны ўдзел.

Гэта, дарэчы, новая рыса ў параўнанні з падобнымі сітуацыямі ў іншых краінах, напрыклад - у Беларусі. Прэзідэнт, у якой ёсць абсалютная легітымнасць, адназначна ставіцца да цяперашняй улады як да нелегітымнай, што можа дапамагчы прадэмакратычным сілам. Аднак інстытуцыйная сіла ўлады і падтрымка сілавых структураў будуць уплываць на сітуацыю.

- Характэрна, што доўгі час «Грузінская мара» эксплуатавала тэму еўраінтэграцыі, а цяпер рэзка спыніла яе. Пра што гэта гаворыць?

— Нават у краінах, якія ўжо ў Еўразвязе, кіроўная партыі, такія як нацыянал-папулісцкія ў Славакіі, паводзяць сябе падобным чынам. Яны проста ўлічваюць той факт, што мы ўжо ў Еўразвязе, таму спрабуюць гуляць такую гульню, што яны «праеўрапейскія». А насамрэч гэта проста, як кажуць, збег абставін, што яны сталі ўрадавымі партыямі, калі краіна знаходзіцца ў Еўразвязе. Я не хачу цалкам параўноўваць, таму што ўсё ж такі розны кантэкст, але тут гэтая «Грузінская мара», фактычна, сябе проста дэмаскавала.

Іх нібыта праеўрапейская палітыка была напраўду дэкларацыямі. Пакуль развіццё было даволі стабільным, ім удавалася спалучаць дэкларацыі аб уступленні ў Еўразвяз і падтрымку, якая мелася з боку ЕЗ у дачыненні да Грузіі. Гэта адбывалася, бо Еўразвяз падыходзіў да Грузіі як да дзяржавы, як да краіны, як да насельніцтва, як да нацыі. Нават нягледзячы на тое, што пэўны досвед кіравання «Грузінскай мары» быў праблематычным ужо і да гэтага.

Але паглядзіце на стаўленне да былога прэзідэнта Саакашвілі, які стаў, фактычна, ахвярай палітычных рэпрэсій. На іншыя дзеянні, якія былі накіраваныя супраць апазіцыі. Калі ўладная практыка ўрада стала супярэчыць еўрапейскім нормам, яны аддалі перавагу сваім уладным інтарэсам, аддаўшы ў ахвяру еўрапейскую перспектыву.

- Ці стаіць за «Грузінскай марай» Расея?

- У мяне няма ніякіх сумневаў на гэты конт. Зразумелая справа, што гэтай партыі цяжка адкрыта праводзіць прарасейскую палітыку. Па-першае, нават дыпламатычныя стасункі былі разарваныя пасля таго, як Расея акупавала 20% тэрыторыі, адрынула сваімі проксі ў Паўднёвай Асеціі і ў Абхазіі.

Так што адкрыта, вядома, казаць аб прарасейскай пазіцыі ім складана. Але ўзяць хаця б стаўленне да Украіны - там гэта прасочваецца, уся рыторыка непрымальнасці Майдана, што ў вайну не трэба ўвязвацца і іншае. Спачатку грузінскі ўрад падтрымліваў Украіну, а потым ён перайшоў, па сутнасці, на пазіцыі як мінімум, недружалюбныя ў дачыненні да Украіны. Гэта непрамая падтрымка Расіі.

Таксама варта звярнуць увагу на тыя крокі, якія «Грузінская мара» ажыццяўляла ў галіне ўнутранай палітыкі - гэты закон аб так званых замежных агентах і іншыя заканадаўчыя дзеянні, якія вельмі нагадваюць Расею. Трэба браць пад увагу і тое, якім чынам увогуле рэагуе на гэта ўсё РФ. Для мяне ніякіх сумневаў няма, нават нягледзячы на тое, што Расея – гэта краіна-акупант, аднак яна ўсё роўна зараз бліжэй да «Грузінскай мары», чым Еўразвяз.

Вы можаце падтрымаць сайт Charter97.org наступным чынам:

РАЗЛІКОВЫ МУЛЬТЫВАЛЮТНЫ РАХУНАК ДЛЯ АХВЯРАВАННЯЎ:

Назва банка: Bank Millennium S.A.
Адрас: ul. Stanislawa Zaryna, 2A, 02-593, Warszawa
IBAN: PL97116022020000000216711123
SWIFT: BIGBPLPW
Імя ўладальніка рахунку: Fundacja “KARTA ‘97”
рызначэнне аплаты: Darowizna na cele statutowe

Звязацца з намі можна праз адрас charter97@gmail.com