У Беларусі здарылася дэмаграфічная катастрофа: апублікаваныя сакрэтныя лічбы

Улады хавалі звесткі аб нараджальнасці з 2020 года.

У 2020 годзе Белстат перастаў публікаваць інфармацыю аб дэмаграфіі ў Беларусі.

"Зеркало" атрымала непублічныя справаздачы Міністэрства аховы здароўя за некалькі гадоў. Журналісты знайшлі ў іх звесткі аб колькасці народжаных дзяцей, якія афіцыйныя асобы не раскрывалі дагэтуль. Гэтыя лічбы дазваляюць больш поўна ўбачыць, што адбываецца з нараджальнасцю ў нашай краіне.

Кожны год - антырэкорд

З атрыманых "Зеркалом" звестак Міністэрства аховы здароўя вынікае, што нараджальнасць у Беларусі прыкметна падала некалькі гадоў запар. У 2020 годзе ў краіне на свет з'явіліся 82 022 дзіцяці (і гэта на 6,4% менш, чым годам раней), у 2021-м — 76 151 дзіця (мінус 7,2%), у 2022 годзе — 67 396 дзяцей (яшчэ мінус 11,5%).

У самай свежай справаздачы Міністэрства аховы здароўя — за 2023 год — не пазначаная колькасць народжаных немаўлят, аднак ёсць колькасць родаў — 64 089 (і гэты паказчык на 8% меншы за леташні). Відавочна, што гэтая лічба не супадае з колькасцю дзяцей, якія з'явіліся на свет: часам нараджаюцца двайняты і трайняты, дзіця таксама можа нарадзіцца мёртвым.

Прыкладныя звесткі аб тым, колькі дзяцей нарадзілася ў Беларусі ў 2023 годзе, раскрывала Міністэрства юстыцыі, якое паведаміла, што органамі ЗАГС было зарэгістравана больш за 65 тысяч нованароджаных.

З улікам гэтых звестак дынаміка колькасці народжаных дзяцей у Беларусі выглядае так.

Колькасць нараджэнняў (2012–2023)

А ў больш шырокай перспектыве - так.

Колькасць нараджэнняў (1990–2023)

Звесткі аб колькасці народжаных дзяцей дазваляюць падлічыць колькасць народжаных на 1 000 чалавек насельніцтва. Значэнні да 2018-га ўключна публікаваў Белстат, паказчыкі за 2020, 2021 і 2022 гады ёсць у справаздачах Міністэрства аховы здароўя. Паказчыкі за 2019 і 2023 гады "Зеркало" вылічыла на аснове сярэднегадовай колькасці насельніцтва і колькасці нараджэнняў.

Паказчык нараджальнасці (2012–2023)

Паказчык нараджальнасці (1990-2023)

Атрыманыя звесткі паказваюць, што пачынаючы з 2021 года колькасць народжаных дзяцей і паказчык нараджальнасці станавіліся рэкордна нізкімі за ўсю гісторыю статыстычнай справаздачнасці ў Беларусі - з 1950-га года.

Што адбылося з афіцыйнай статыстыкай?

Нагадаем, інфармацыю аб нараджальнасці і смяротнасці Белстат апошні раз абнаўляў у траўні 2020 года. З таго часу арганізацыя перастала публікаваць гэтыя звесткі (і не толькі іх).

Апошні "Дэмаграфічны штогоднік" ведамства выпусціла па выніках 2019 года. Пасля гэтага Белстат спраўна абнаўляў інфармацыю аб насельніцтве Беларусі ў цэлым, выпускаў штогадовыя зборнікі з мноствам паказчыкаў. Але колькасць народжаных і памерлых там не ўказвалі, як і паказчыкі міграцыі.

Журналіст "Зеркало" ў студзені 2022 года як грамадзянін звяртаўся ў статыстычнае ведамства з пытаннем аб звестках аб нараджальнасці і смяротнасці за 2020 год. Нам тады адказалі, што гэтыя звесткі "ў працэсе распрацоўкі". Акрамя таго, падкрэслілі, што ў сваёй працы арганізацыя "кіруецца прынцыпам прафесійнай незалежнасці, самастойна прымае пасатновы аб вызначэнні тэрмінаў выпуску і зместу афіцыйнай статыстычнай інфармацыі".

Са статыстыкі ААН у сярэдзіне 2020-га стала вядома, што смяротнасць па выніках першага паўгоддзя пабіла пяцігадовы рэкорд - 66,9 тысячы памерлых - у той час як на працягу чатырох гадоў да гэтага паказчык не перавышаў 62,5 тысячы смерцяў. З тых жа звестак вынікала, што ў чэрвені 2020-га колькасць смерцяў на 3753 выпадкі перавысіла паказчык за той жа месяц 2019 года. Пасля таго як беларускія медыі звярнулі ўвагу на гэтую статыстыку, у базе звестак ААН паказчыкі аб нашай краіне таксама перасталі абнаўляцца.

Вы можаце падтрымаць сайт Charter97.org наступным чынам:

РАЗЛІКОВЫ МУЛЬТЫВАЛЮТНЫ РАХУНАК ДЛЯ АХВЯРАВАННЯЎ:

Назва банка: Bank Millennium S.A.
Адрас: ul. Stanislawa Zaryna, 2A, 02-593, Warszawa
IBAN: PL97116022020000000216711123
SWIFT: BIGBPLPW
Імя ўладальніка рахунку: Fundacja “KARTA ‘97”
рызначэнне аплаты: Darowizna na cele statutowe

Звязацца з намі можна праз адрас charter97@gmail.com