Арменія развітваецца з Расеяй?

Былы армянскі пасол у РФ расказаў, як Ерэван выбірае шлях на Захад.

Міністр замежных спраў Арменіі Арарат Мірзаян прыняў удзел у некаторых мерапрыемствах саміту NATO. Кіраўнік МЗС Арменіі заявіў, што шануе шчыльнае супрацоўніцтва з Альянсам. Гэта выклікала нервовую рэакцыю ў расейцаў, якія ўбачылі ў гэтай паездцы "дэстабілізацыю" на Паўднёвым Каўказе.

Заходні вектар у палітыцы Ерэвана – гэта свядомы выбар армянскіх элітаў ці ўсё яшчэ спроба лавіяваць? Пра гэта сайт Charter97.org паразмаўляў з адным з лідараў дэмакратычнага руху ў Арменіі ў 1990-х гадах, былым дэпутатам Вярхоўнага Савета рэспублікі і экс-амбасадарам Арменіі ў Расеі Сцяпанам Грыгаранам:

- Мяркую, што працэс руху ў бок Захаду няўхільны. Але калі глядзець на настроі ўнутры ўлады, то там ёсць розныя людзі, якія спрабуюць гэты працэс прадставіць у выглядзе лавіяння паміж Захадам і Расеяй. Але я магу падаць прыклад, адкуль бачна, што гэты працэс ужо незваротны.

Сёння Міхаіл Галузін, намеснік міністра замежных спраў Расейскай Федэрацыі, вельмі балюча адрэагаваў на тое, што Арменія была ў Вашынгтоне. Там вельмі сур'ёзныя былі ў наш адрас мэсэджы, што "вы маеце абавязацельствы ў рамках АДКБ", "у двухбаковых пагадненнях маеце абавязацельствы", што "Захад супраць Расеі" (нават такая фраза там была), а "вы ездзіце ў Вашынгтон на саміт NATO " і гэтак далей. Дастаткова жорсткі тэкст быў, але адначасова з гэтым не прагучала ніводнага слова, што Джэйхун Байрамаў (міністр замежных спраў Азербайджан - рэд.) таксама ў Вашынгтоне. Разумееце? Гэта азначае, што наш рух на Захад павінен быць незваротным.

Расея думае, што яна палохае, папярэджвае, думае, што гэта стрымае Арменію. Але РФ паводзіць сябе неаб'ектыўна, гэта вельмі важны момант. Такія паводзіны яшчэ больш падштурхоўваюць нашыя палітычныя эліты ў бок Захаду. Можна зразумець, што Расеі не спадабаўся ўдзел Арменіі ў саміце NATO ў Вашынгтоне.

Але тое, што Крэмль ніводнага адмоўнага слова не сказаў пра ўдзел Байрамава ў саміце, даказвае, што Расея сапраўды варожа настроеная да Арменіі. Таму ніякіх іншых варыянтаў, апроч як рух на Захад, у Арменіі няма.

- Расея палохае Ерэван наступствамі. Ці ёсць у Масквы яшчэ нейкія інструменты ўплыву? Ці гэта проста жахалкі?

- Справа рухаецца да таго, што гэта толькі запалохванні. Усё менш і менш у Расеі ўплыву, таму што галоўны механізм уплыву - гэта грамадства. Усе бачылі гэтую трохбаковую сустрэчу Мірзаяна, Байрамава і Блінкена, а расейскае МЗС выступае толькі супраць армянскага ўдзелу.

Расея, вядома, знаходзіцца ў вельмі слабым становішчы, у вельмі цяжкім. Уплыў на армянскае грамадства ў іх змяншаецца з кожным днём.

Былі нядаўна пратэсты, дзе лідарам быў Баграт Галстанян (арцыбіскуп Армянскай Апостальскай царквы - рэд.). Пакуль людзі дакладна не разумелі, хто за ім стаіць, яны ішлі на гэтыя акцыі, дастаткова вялікія мітынгі ён збіраў. Як толькі людзі зразумелі, што за ім стаяць прарасейскія сілы, то мітынгі практычна спыніліся, усё звялося да сходаў 500 ці 1000 чалавек.

Колькасць вагароў уплыву ў Крамля змяншаецца, гэта першае. Цяпер робіцца спроба разыграць карту, што нібыта наша эканамічная залежнасць дастаткова моцная. Раней казалі, што мы і вайскова-тэхнічна залежныя ад Расеі, але зараз вайсковае-тэхнічнае супрацоўніцтва з іншымі краінамі складае 90%, толькі 10% з Расеяй. Гэта вельмі важная інфармацыя, яшчэ тры гады таму ў нас узровень узаемадзеяння быў амаль 100%, а зараз знізіўся да 10%.

У сучасным свеце альтэрнатывы знаходзіць вельмі лёгка, гэта робіцца гэта вельмі хутка, таму залежнасць Арменіі ад Расеі зараз рэзка памяншаецца ў розных абласцях.

Але галоўнае, што людзі выключна адмоўна ставяцца да супрацы з Масквой. Усе гэтыя апытанні, якія розныя цэнтры робяць, паказваюць, што настроі на еўраінтэграцыю дасягнулі 60-70%, давер да Расеі ўпаў да 10%. Там розныя лічбы ў розным кантэксце, гэта лёгка паглядзець.

Маё меркаванне, што зараз гэта проста запалохванне з боку Расеі. Вядома, можа быць, ад роспачы расейцы могуць пайсці на нейкі рашучы крок, але гэта вельмі малаверагодна на фоне ўскладнення сітуацыі на франтах супраць Украіны.

Вы можаце падтрымаць сайт Charter97.org наступным чынам:

РАЗЛІКОВЫ МУЛЬТЫВАЛЮТНЫ РАХУНАК ДЛЯ АХВЯРАВАННЯЎ:

Назва банка: Bank Millennium S.A.
Адрас: ul. Stanislawa Zaryna, 2A, 02-593, Warszawa
IBAN: PL97116022020000000216711123
SWIFT: BIGBPLPW
Імя ўладальніка рахунку: Fundacja “KARTA ‘97”
рызначэнне аплаты: Darowizna na cele statutowe

Звязацца з намі можна праз адрас charter97@gmail.com