Генерал Герасімаў на мяжы Муму

Калі здараецца нешта раптоўнае, найперш трэба пазбегнуць панікі.

Гэта кожнаму нармальнаму правадыру даўно вядома. І пачынаць заўсёды трэба з сябе. Потым пераканаць блізкае асяроддзе, што пагроза нікчэмная ці невялікая. А далей - па ранжыры. Інструкцыі на гэты конт даўно напісаныя, зацверджаныя і захоўваюцца ў надзейных сейфах. Бо большага сакрэту ў расейскай улады проста няма.

Аднак і народ пра гэта даўно ведае, і вуха трымае востра. А таму ніхто амаль не здзівіўся, калі родная тэлевізія данесла да самай патаемнай расейскай глыбінкі шараговую быццам бы навіну аб чарговай небяспецы. Усё было строга, паважна. Самы галоўны камандны пункт краіны раптам з'явіўся на экранах. Правадыр у паўсядзённым рытме гутарыць з начальнікам генштаба Герасімавым. Пытаецца стрымана, як там, на мяжы рубяжы?

Генерал адказвае дакладна і канкрэтна: УСУ сіламі да 1000 чалавек паспрабавалі прарвацца на тэрыторыю Курскай вобласці. Прасоўванне нязначнае. Ідуць баі, супраціўнік выцясняецца. Яго страты - 315 вайскоўцаў. Коратка. Ясна. Галоўнакамандуючы скупы гэты рапарт каментаваць не стаў. Магчыма, быў цалкам задаволены. А каб супакоіць народныя масы, ашаломленыя раптоўнай навіной аб уварванні, паказалі яшчэ і суровае аблічча прыдворнага маршала. Каб ніхто не ўсумніўся ў непазбежнай перамозе.

А наступны дзень ужо ў звычайным парадку прынёс новую справаздачу. Паведамлялася, што сілы ўварвання страцілі да 1000 чалавек. Гэта што ж - поўная ліквідацыя?.. Яшчэ крыху, і краіна даведаецца імёны сваіх герояў, якія грудзьмі абаранілі мірны сон шараговых грамадзян квітнеючай Расеі. Але тут на галовы здзіўленых тэлегледачоў пасыпалася проста нейкая неймаверная інфармацыя.

Высветлілася раптам, што разгромленыя начыста сілы ўварвання працягваюць наступаць на тэрыторыю роднай дашчэнту Курскай вобласці. Не дарма ж на яе абарону сталі не толькі неспрактыкаваныя памежнікі, прызваныя нядаўна жаўнеры тэрміновай службы, але нават мацёрыя кадыраўцы. Краіна чакала чагосьці такога. Уздоўж мяжы былі загадзя пабудаваныя паводле ўсіх правіл надзейныя лініі абароны. Займай, абжывай, нясі службу. І не варта прыкідвацца, што прарыў усіх ліній абароны адбыўся раптоўна.

Як гэта магчыма, каб пры цяперашніх сродках сувязі і сучасным узбраенні нехта мог прашляпіць засяроджванне ў прыгранічных раёнах даволі значных сіл уварвання. Аб гэтым ведалі не толькі ў прыфрантавой паласе, але і ў расейскім генштабе.

Аднак нешта ў іх тамака і на гэты раз пайшло не так. А таму і ў начальніка штаба раптам узнік такі матэматычны канфуз у працэсе публічнага рапарту правадыру. Прайшоў амаль увесь першы тыдзень, а войскі, якія бралі ўдзел у гэтай аперацыі, працягвалі прычыняць супраціўніку значную шкоду ў жывой сіле і тэхніцы.

Мала таго, так з кожным днём папаўняецца спіс населеных пунктаў Курскай вобласці, у якія ўваходзяць украінскія салдаты. Лебядзёўка, Дар'іна, Багданаўка, Свярдлікава, Казачая Локня, Суджа, Рыльск… І вось ужо мільгае ў справаздачах Льгоў. Дазвольце, гэта які Льгоў? Ці не той з тургенеўскіх «Запісак паляўнічага», куды Івана Сяргеевіча яго нязменны спадарожнік Ермалай клікаў «качак пастраляць»?

Не час задаваць бяздзейныя пытанні. Тургенеў тут відавочна не да двара. Пагатоў, яго радавы маёнтак на поўнач, у Арлоўскай вобласці. Гэта там, адбываючы ссылку, ён пісаў не толькі пра свае паляўнічыя блуканні ўсё з тым самым Ермалаем, але і стварыў усім вядомую аповесць «Муму». Каго толькі не ўсхвалявала яна, не прымусіла думаць аб лёсах краіны і народа.

Нешта ёсць тут таямнічае і неспасціжнае. А калі агледзецца навокал і падумаць аб пакорлівай цярплівасці гэтай трагічнай істоты, ці не ўзнікне трывожная думка? Магчыма, пісьменнік спрабаваў папярэдзіць пра нешта нашчадкаў. Пагатоў, што ў кожнага самадура пры ўладзе заўсёды пад рукой знойдзецца маўклівы Герасім.

Не, пуцінская ўлада не кінула сваіх падданых у цяжкую хвіліну. Было нават абяцана тым, хто паспяшаўся пакінуць тэрыторыю баявых дзеянняў, надаць аднаразовую дапамогу. Бежанцы атрымаюць адначасова па дзесяць тысяч пуцінскіх рублёў. Як у Орску падчас вясновага патопу - кампенсацыя страцілым маёмасць. Мала? А чаго чакалі?

Нішто нідзе не скончылася. Уся краіна неўтаймоўна ўцягваецца ў вайну. Акрамя Курскай, ужо яшчэ дзве вобласці абвешчаныя зонай контртэрарыстычнай аперацыі. І праводзіць яе даручана не Герасімаву з яго ўнікальнымі разлікамі, а шэфу ФСБ. З усімі вынікаючымі наступствамі. Гэта такі стары чэкісцкі выкрут. Калі правадыру страшна, трэба да смерці напалохаць падданых. І паказаць сваю хітрасць, сілу і падступнасць. А інакш як можна ўтрымаць уладу, ды яшчэ ў Расеі?

Сапраўдны кіраўнік павінен быць жорсткім і лютым. Толькі так можна замацавацца ва ўладзе надоўга. Нельга нікога шкадаваць, ні сваіх, ні чужых. Ні салдат тэрміновай службы, ні кантрактнікаў. Ні генерала Герасімава, ні прыгоннага Герасіма.

Па-сапраўднаму шкада хіба толькі Муму. І не таму, што калісьці ў дзяцінстве пры чытанні ненавіснай аповесці са школьнай праграмы, ён, магчыма, дзесьці ў цёмным куце аплакаў раптоўна горкі лёс гэтага няшчаснага сабачкі. А толькі таму, што ён у выніку патануў.

Як у пачатку кар'еры падводная лодка «Курск».

Уладзімір Халіп, спецыяльна для сайта Charter97.org

Вы можаце падтрымаць сайт Charter97.org наступным чынам:

РАЗЛІКОВЫ МУЛЬТЫВАЛЮТНЫ РАХУНАК ДЛЯ АХВЯРАВАННЯЎ:

Назва банка: Bank Millennium S.A.
Адрас: ul. Stanislawa Zaryna, 2A, 02-593, Warszawa
IBAN: PL97116022020000000216711123
SWIFT: BIGBPLPW
Імя ўладальніка рахунку: Fundacja “KARTA ‘97”
рызначэнне аплаты: Darowizna na cele statutowe

Звязацца з намі можна праз адрас charter97@gmail.com