CNN: Пуцін зладзіў «уцёкі пад какаінам»
4- 26.01.2025, 14:26
- 10,580
Кіраўнік РФ расхвальвае сваю эканоміку, але гэта міраж.
Пасля ўварвання Масквы ва Украіну ў 2022 годзе эканоміка Расеі перасягнула чаканні. Хаця паказчыкі нельга назваць бліскучымі, яны не катастрафічныя, піша CNN.
За мінулы год расейская вайсковая эканоміка, магчыма, расла хутчэй, чым эканомікі ЗША і ключавых еўрапейскіх краін. Узровень беспрацоўя дасягнуў рэкордна нізкага ўзроўню, а рост абароннага бюджэту, хоць і часова сціснуў іншыя выдаткі, не вывеў сітуацыю з-пад кантролю.
Эліна Рыбакова, старшы навуковы супрацоўнік Інстытута міжнароднай эканомікі Петэрсана, адзначае, што такія звесткі пасылаюць падвойнае паведамленне: расейскай грамадскасці - "Мы выстаялі", а супольнікам Украіны - "Мы вытрымаем даўжэй вас".
Аднак, са слоў экспэртаў, гэты вобраз эканамічнай устойлівасці з'яўляецца міражом. Крэмль старанна падтрымлівае ілюзію, што расейская эканоміка ў стабільным стане, каб уплываць на сваіх супраціўнікаў. З набліжэннем трэцяй гадавіны вайны гэтая маска паступова пачынае знікаць.
Ілюзія эканамічнага росту
Некаторыя аналітыкі выкарыстоўваюць метафару "эканоміка на пазіцыі, метадалагічнай" для апісання сітуацыі. Такі рост можа быць хуткім, але ён ненатуральны і кароткачасовы. “Стэроіды добрыя, але гэта не цягліцы. Гэта больш падобна да бегу пад какаінам”, - адзначае Рыбакова.
Крэмль таксама прымяняе тактыку “рэфлексіўнага кантролю”, каб фармаваць успрыманне супраціўнікаў. Напрыклад, Масква спрабуе пераканаць Захад, што яе эканамічная моц дазваляе фінансаваць вайну гадамі. Гэта падахвочвае прыхільнікаў Украіны да пошуку кампрамісаў, якія б адпавядалі мэтам Крамля.
Ценявыя фінансы
Аляксандра Пракапенка з Еўразійскага цэнтра Carnegie мяркуе, што эканамічны рост і нізкі ўзровень беспрацоўя сталі ключавымі аргументамі Пуціна. Аднак рэальнасць далёка не такая аптымістычная. Як адзначае Крэйг Кэнэдзі з Гарвардскага ўніверсітэта, Крэмль хавае сапраўдны кошт вайны праз “ценявыя”механізмы фінансавання.
Згодна з яго даследаваннямі, дзяржава прымусіла банкі выдаваць ільготныя крэдыты кампаніям, звязаным з ваеннымі заказамі. З сярэдзіны 2022 года да канца 2024 года аб'ём прыватнага крэдытавання вырас на 71%, што эквівалентна 19,4% ВУП Расеі. Прыкладна 60% гэтых крэдытаў (да $249 мільярдаў) пайшло на падтрымку вайсковых прадпрыемстваў.
Гэтая схема пагражае фінансавым крызісам з-за назапашвання "таксічных пазык", якія могуць абрынуць банкаўскую сістэму, калі звязаныя з вайной кампаніі пачнуць аб'яўляць дэфолты.
Эканамічныя выклікі 2025 года
Нават без крэдытнага крызісу Расея сутыкаецца з сур'ёзнымі эканамічнымі праблемамі. МВФ прагназуе запаволенне росту ВУП у 2025 годзе да 1,4% пасля росту на 3,8% у 2024-м. Інфляцыя ўжо дасягнула 9,5% у 2024 годзе, супраць 7,4% у 2023-м. Некаторыя супермаркеты нават змушаныя зачыняць тавары першай неабходнасці ў шафах праз рост крадзяжоў.
Праблемы на рынку працы таксама ствараюць напружанне. Нягледзячы на нізкі ўзровень беспрацоўя (2,3%), дэфіцыт кваліфікаваных работнікаў прымушае кампаніі падвышаць заробкі, што прыводзіць да інфляцыйнага ціску.
Рост эканамічных цяжкасцяў падрывае сацыяльны кантракт, на якім трымаецца рэжым Пуціна. «Людзі больш не чакаюць справядлівасці ад Крамля, але яны чакаюць фінансавай падтрымкі», - кажа Пракапенка.
Аднак вайна выцясняе фінансаванне сацыяльных праграм, што ўзмацняе разрыў паміж чаканнямі грамадзян і магчымасцямі дзяржавы. Пракапенка папярэджвае, што Расея больш не можа адначасова фінансаваць вайну, падтрымліваць эканамічную стабільнасць і захоўваць сацыяльны дабрабыт. Крэмль пакуль спраўляецца, але гэтае балансаванне можа неўзабаве зазнае крах.