Палонныя паўночнакарэйскія вайскоўцы далі першае інтэрв'ю

Яны расказалі, як спадзяваліся на расейскую артылерыю і павінны былі скончыць з сабой.

Два байцы Сіл спецыяльных аперацый Карэйскай народнай арміі, Ры і Бэк (іх поўныя імёны не раскрываюцца) трапілі ў палон на расейска-ўкраінскім фронце ў студзені 2025 года.

Паўднёвакарэйская газета «Часон Ільба» здолела дамовіцца з украінскімі ўладамі і ў лютым паразмаўляла з палоннымі. Гэта першае інтэрв'ю для СМІ, якое далі паўночнакарэйскія жаўнеры, адпраўленыя ваяваць супраць Украіны на баку Расеі.

Абодва паўночныя карэйцы знаходзяцца зараз у лагеры для ваеннапалонных пад Кіевам. 26-гадовы снайпер-выведнік Ры праслужыў у паўночнакарэйскім войску амаль 10 гадоў, 21-гадовы стралок Бэк - чатыры гады. У Расею іх адправілі ў кастрычніку і лістападзе мінулага года, а ў палон яны патрапілі 9 студзеня. У лагеры для ваеннапалонных Ры і Бэка ўтрымліваюць у адзіночных камерах.

Паўночнакарэйскія вайскоўцы сцвярджаюць, што служылі ў падраздзяленні Галоўнай выведвальнай управы паўночнакарэйскага войска. Абодва, з іх слоў, з'яўляюцца адзінымі сынамі ў сваіх сем'ях.

Ры сцвярджае, што перад адпраўкай у Расею яму зманілі і сказалі, што ён едзе за мяжу на навучанне. Гэта была не адзіная хлусня. Магчыма, каб матываваць вайскоўцаў КНДР, прадстаўнікі паўночнакарэйскага Міністэрства дзяржаўнай бяспекі (аналага беларускага КДБ) расказвалі ім, што ўсе аператары ўкраінскіх вайсковых дронаў з'яўляюцца паўднёвакарэйскімі жаўнерамі.

Снайпер Ры распавёў журналісту «Чосон Ільба», што за ўсе 10 гадоў службы ні разу не бачыў сваіх бацькоў. У палон у Курскай вобласці ён патрапіў пасля цяжкага ранення: куля мінула праз яго руку, у якой раздрабніла костку, а затым патрапіла ў ніжнюю сківіцу. На першых фатаграфіях, апублікаваных УСУ, яго твар быў забінтаваны. Але да моманту інтэрв'ю раны прыкметна зажылі, хаця размаўляць яму было яшчэ складана.

Ён нарадзіўся ў Пхеньяне і баіцца за лёс сваіх хворых бацькоў. Якія, як мяркуе Ры, будуць вымушаныя пакінуць сталіцу пасля таго, як улады даведаюцца аб яго палоне.

Ры паступіў на службу ў 2015 годзе і неўзабаве павінен быў дэмабілізавацца (тэрмін тэрміновай службы ў КНДР дасягае дзясяці гадоў). Пасля перасячэння мяжы з Расеяй яго падраздзяленне спачатку трэніравалася ва Уладзівастоку, а ў Курскую вобласць патрапіла ў сярэдзіне снежня. Са слоў Ры, ён уваходзіў у склад групы паўночнакарэйскіх вайскоўцаў агульнай колькасцю амаль 2500 чалавек.

Снайпер сцвярджае, што яму, як байцу найніжэйшага звяна, амаль не даводзілася сустракацца з расейскімі жаўнерамі. У тых рэдкіх выпадках, калі такія сустрэчы адбываліся, яны карысталіся смартфонамі: «Гэта быў мой першы досвед выкарыстання прыкладання-перакладчыка. Я ніколі раней не меў стасункаў з замежнікамі».

Ры крытычна ацэньвае баяздольнасць свайго падраздзялення, якое належыць да элітных. У яго складзе снайперу даводзілася займацца будаўнічымі працамі ў горадзе Самджыёне, з якога паўночнакарэйскія ўлады ствараюць турыстычны цэнтр: «У снежні 2019 года нашае падраздзяленне было адпраўлена туды на будаўніцтва. Умовы былі суровыя - жудасны холад, снег па пояс і ніякіх хованак. Нам давялося будаваць баракі, адначасова адколваючы мерзлую зямлю кіркамі. Было так холадна, што мача замярзала, як толькі трапляла зямлі».

Снайпер так апісвае абставіны свайго ранення і трапляння ў палон:

«Я ўступіў у бой 5 студзеня. Першая хваля войск панесла цяжкія страты праз удары беспілотнікаў і артылерыйскі агонь. Мы спадзяваліся на падтрымку расейскай артылерыі, але яны стралялі ў тыл суперніка замест таго, каб прыкрываць нас належным чынам. Гэта прывяло да непатрэбных ахвяр. <…> Наша рота пайшла ў лабавую атаку, пакуль мы прасоўваліся наперад, каб парушыць строй праціўніка. Але мы патрапілі ў засаду – нас заўважылі беспілотнікі».

Выяўленага ўкраінскімі дронамі жаўнера паранілі, усе астатнія вайскоўцы з яго аддзялення колькасцю шэсць чалавек загінулі. Ры знайшлі жаўнеры з іншага паўночнакарэйскага падраздзялення і перавязалі яму раны. Але вярнуцца ў тыл ён не змог: мясцовасць знаходзілася пад бесперапынным кантролем украінскіх беспілотнікаў:

«Я спрабаваў, але ці ведаеш ты, што такое «д'ябальскі робат»? Гэта вельмі вялікі беспілотнік, які нясе бомбы. У яго ёсць інфрачырвоны датчык, які дазваляе яму лётаць уначы, вышукваючы цэлі і скідаючы бомбы. Дзякуючы датчыку ён можа выявіць нас і скінуць гранаты, таму мы не маглі рухацца. Нам давялося хавацца ў бяспечным раёне, які мы ўжо захапілі. Але блізу 3 гадзін ночы з'явіліся ўкраінскія сілы на бронетэхніцы, страляючы з кулямётаў і адпраўляючы жаўнераў на нашы пазіцыі. У нас не было выбару, акрамя як адступіць, і пакуль мы гэта рабілі, атакаваў іншы беспілотнік, забіўшы аднаго ці двух з тых, хто дапамагаў мне. Я быў адзіны, хто выжыў».

Як запэўнівае Ры, у палон ён трапіў бяззбройным - у яго не было ні нажа, ні гранат. У іншым выпадку ён паспрабаваў бы скончыць жыццё самагубствам, бо ў КНДР траплянне ў палон разглядаецца як здрада.

Маладзейшы паўночнакарэйскі жаўнер, Бэк, патрапіў у палон таксама пасля цяжкага ранення: куля раздрабніла яго левую галёначную костку. З яго слоў, перад адпраўленнем на фронт яму сказалі, што яго падраздзяленне едзе на навучанне «як у сапраўдным баі». У Галоўная выведвальная ўправа Бэк трапіў за пяць месяцаў да адпраўкі ў Расею - да гэтага ён тры гады праходзіў падрыхтоўку ў іншай частцы.

На першых фатаграфіях палоннага Бэка, апублікаваных украінцамі ў мінулым месяцы, кісткі яго рук былі шчыльна забінтаваныя. Слядоў ран на іх няма - жаўнер сцвярджае, што іх забінтавалі яму з засцярогі, каб ён не змог здзейсніць самагубства. У адказ на пытанне журналіста, ці збіраецца ён пакончыць з сабой зараз, Бэк проста ўсміхнуўся.

У адрозненне ад Ры, Бэк сцвярджае, што не адчуваў нейкага асаблівага страху перад украінскімі дронамі: «Мы іх збілі. Расейскія войскі часта казалі аб пагрозах з боку беспілотнікаў, раячы нам хавацца ці ўцякаць. Але трапнасць нашага войска моцная - мы проста збілі іх».

Вы можаце падтрымаць сайт Charter97.org наступным чынам:

РАЗЛІКОВЫ МУЛЬТЫВАЛЮТНЫ РАХУНАК ДЛЯ АХВЯРАВАННЯЎ:

Назва банка: Bank Millennium S.A.
Адрас: ul. Stanislawa Zaryna, 2A, 02-593, Warszawa
IBAN: PL97116022020000000216711123
SWIFT: BIGBPLPW
Імя ўладальніка рахунку: Fundacja “KARTA ‘97”
рызначэнне аплаты: Darowizna na cele statutowe

Звязацца з намі можна праз адрас charter97@gmail.com