Лукашэнка пачаў хавацца?

З афіцыйных мапаў зніклі межы рэзідэнцый дыктатара, але сёе-тое важнае схаваць забыліся.

Пляцоўкі рэзідэнцый Аляксандра Лукашэнкі перасталі быць бачныя на беларускай афіцыйнай кадастравай мапе. Гэта значыць, больш нельга даведацца, якую плошчу яны займаюць і каму належаць.

«Зеркало» расказвае, што канкрэтна знікла, а што пакуль бачна (як, напрыклад, комплекс, які называлі «самым вялікім хабарам» дыктатару і дзе ён шпацыраваў з вышэйшымі службовымі асобамі іншых дзяржаў).

Што за мапа?

У Беларусі кожны зямельны надзел, у якога ёсць уладальнік, атрымлівае кадастравы нумар. Інфармацыю аб ім уносяць у спецыяльны рэгістр. Інфармацыя гэтага рэгістра адлюстроўваюцца на публічнай кадастравай мапе Беларусі. Там можна бачыць дакладныя межы надзелаў, іх нумары, мэтавае прызначэнне і статус межаў.

Кіраўніцтва справамі Лукашэнкі

У Менску з адрасам: вул. Карла Маркса, 38, знаходзіцца Адміністрацыя Аляксандра Лукашэнкі і Кіраўніцтва ягонымі справамі. На сайце ягонай прэс-службы ёсць фота гэтага будынка. Таксама ўнутры адкрыты «Музей сучаснай беларускай дзяржаўнасці».

Аднак на кадастравай мапе надзел на гэтым месцы не пазначаны. Паміж Аляксандраўскім скверам і «Прэзідэнт-гатэлем» нібы надзела няма, толькі пункт з адрасам. Пры спробе ўбачыць спадарожнікавыя здымкі беларуская мапа паказвае моцна размытыя абрысы.

Палац незалежнасці

Палац незалежнасці таксама не самы сакрэтны аб'ект. На сайце Лукашэнкі ён названы «візітнай карткай Беларусі», «эпіцэнтрам актыўнага грамадска-палітычнага і дзелавога жыцця» і «культурным набыткам усёй беларускай нацыі».

Паводле інфармацыі, там размяшчаецца афіцыйная рэзідэнцыя Лукашэнкі і музей ягоных падарункаў. На сайце дыктатара ёсць фота палаца, указаная тэрыторыя комплексу вакол - 15 га і нават дыяметр самага вялікага герба з размешчаных у палацы. Прагуляцца па палацы можна віртуальна або прыйсці на экскурсію «ва ўстаноўлены час».

Але на кадастравай мапе гэтае месца таксама выглядае як пустка. На розных пластах праглядаецца пабудова, ёсць пункт з адрасам, аднак межы зямельнага надзела не адзначаныя.

«Азёрны»

Як мяркуецца, Аляксандр Лукашэнка ўвесь час жыве ў рэзідэнцыі «Азёрны», якая знаходзіцца ў Астрашыцкім Гарадку пад Менскам. Малодшы сын дыктатара Мікалай вучыўся ў школе, размешчанай непадалёк.

Яшчэ ў XVIII стагоддзі на гэтым месцы размяшчалася палацава-паркавая рэзідэнцыя графаў Тышкевічаў, пазней - дзіцячы дом і лецішча камандзіра Беларускай вайсковай акругай. Са слоў Лукашэнкі, сядзібу захавалі, «зрабілі толькі адну прыбудову». «Там тэрыторыя, вядома, люба-дорага паглядзець, але за гэта вы павінны мне сказаць дзякуй, што я збярог тэрыторыю, не разбурыў нічога», - казаў ён у адным з інтэрв'ю.

Цяпер тут размешчаныя будынкі, спартыўныя пляцоўкі, парк, а таксама агарод. Менавіта ў гэтай рэзідэнцыі Лукашэнка прымаў Уладзіміра Пуціна, актораў Жэрара Дэпардзье і Стывена Сігала, прэм'ер-міністра Пакістана Наваза Шарыфа.

У 2020 годзе выданне TUT.BY на падставе афіцыйных звестак рэестраў пісала, што плошча дзялянкі складала 88 гектараў. У дакументах яе назвы значылася як «Афіцыйная рэзідэнцыя «прэзідэнта» Рэспублікі Беларусь «Азёрны». Зямельны надзел на праве сталага карыстання належаў арганізацыі «Дыпсэрвіс».

Цяпер на асноўнай частцы гэтай тэрыторыі якія-небудзь межы не пазначаныя. Ёсць толькі чатыры дзялянкі «для вядзення падсобнай сельскай гаспадаркі», а таксама па адной - для абслугоўвання верталётнай пляцоўкі, трансфарматарнай падстанцыі і шафнага рэгулятарнага пункта. Адрасы ўсіх гэтых аб'ектаў уключаюць словы «афіцыйная рэзідэнцыя», іх агульная плошча - 3,2 гектара.

Дарэчы, размыцця на спадарожнікавай мапе гэтай рэзідэнцыі няма. Тама можна разгледзець некалькі пабудоў, вадаём і лес.

«Заслаўе»

У рэзідэнцыі «Заслаўе» Лукашэнка праводзіць «нефармальныя» сустрэчы як мінімум з 2000 года. Гасцямі там былі Уладзімір Пуцін, Дзмітрый Мядзведзеў, прэзідэнт Венесуэлы Уга Чавес, прэзідэнт Узбекістана Шаўкат Мірзіёеў і іншыя палітыкі і чыноўнікі.

У 2008 годзе лідар Лібіі Муамар Кадафі разбіў бедуінскі шацёр на тэрыторыі менавіта гэтай рэзідэнцыі, тут жа быў падпісаны і Генеральны кантракт на будаўніцтва Беларускай АЭС.

Паводле афіцыйных звестак, на якія спасылаўся TUT.BY ў 2020-м годзе, плошча пляца рэзідэнцыі «Заслаўе» складала 35,7 гектара. Зямля на праве сталага карыстання таксама належала «Дыпсэрвісу».

Цяпер жа, паводле звестак кадастравай мапы, у гэтым месцы засталіся толькі межы двух невялікіх зямельных надзелаў «для абслугоўвання шматкватэрнага жылога дома» і аднаго «для эксплуатацыі і абслугоўвання газарэгулятарнага пункта», у адрасах якіх згадваецца «афіцыйная рэзідэнцыя». Іх агульная плошча - 0,85 гектара.

Шырокая тэрыторыя вакол ніяк не пазначаная і размытая на афіцыйных спадарожнікавых здымках.

ЖК «Усход»

З рэзідэнцыяй «Заслаўе» мяжуе яшчэ адно цікавае месца - ЖК «Усход». Гэты комплекс арганізацыя BELPOL у сваім расследаванні называла яшчэ адной рэзідэнцыяй Лукашэнкі. Паводле інфармацыі расследавальнікаў, у дакументах КДБ гэтае месца праходзіць як «аб'ект «Усход», туды праведзеная лінія ўрадавай спецсувязі, а для атрымання допуску ўнутр патрэбны дазвол Службы бяспекі Лукашэнкі.

У BELPOL назвалі гэтую пабудову «самым вялікім хабарам Лукашэнкі» праз удзел прыватных кампаній у будаўніцтве, а таксама падазроных кантрактаў на знос збудаваных там дамоў, якія выглядаюць як адмыванне значных сум.

Цяпер на кадастравай мапе можна ўбачыць межы двух надзелаў для абслугоўвання будынкаў і збудаванняў аб'екта «Жылы комплекс «Усход». Іх сумарная плошча - 17,5 гектара. А вось адрас пазначаны туманна - «Менскі раён, за 140 метраў ад Заслаўскага вадасховішча». Работы для ўстанаўлення межаў для гэтага надзела выконвала Мінабароны.

Спадарожнікавыя здымкі гэтага «жылога комплексу» размываць не сталі, на іх можна ўбачыць некалькі асабнякоў, сажалку, дарожкі і два тэнісныя корты.

Дарэчы, відавочна, менавіта тут пілі гарбату і гулялі Лукашэнка, Пуцін і прэзідэнт Таджыкістана Эмамалі Рахмон падчас нефармальнай сустрэчы ў 2019 годзе. Прэс-служба Лукашэнкі тады назвала месцам дзеяння рэзідэнцыю «Заслаўе». Аднак, мяркуючы з картаграфічных звестак,

шпацыравалі Лукашэнка, Пуцін і Рахмон менавіта па тэрыторыі ЖК «Усход».

Скрыншот відэа прэс-службы Лукашэнкі

На выявах ніжэй можна параўнаць размяшчэнне лазневага комплексу (1), альтанкі (2), фізкультурна-аздараўленчага комплексу (3) і мастка (4). Таксама на падабенства гэтых месцаў паказвае форма вадаёма.

Імаверна, менавіта ў ЖК «Усход» стаіць разьбяная альтанка, якую ў 2018 годзе прэзідэнт Узбекістана Шаўкат Мірзіёеў падарыў Лукашэнку. Вельмі падобны аб'ект праглядаецца на спадарожнікавых здымках на мапах «Яндэкс» і Google.

Дарэчы, на мапах «Яндэкс» ёсць адзін водгук на «комплекс» «Усход»: «Не раю шпацыраваць побач з гэтым месцам!» Наведвальнік паставіў гэтаму аб'екту адну зорку з пяці.

«Дразды»

Яшчэ адна рэзідэнцыя Лукашэнкі размешчаная на паўночна-заходняй ускраіне Менска сярод лесу. Яна ўключае некалькі дзясяткаў будынкаў, у тым ліку спартыўны комплекс, басейн, лазню, кавярню і верталётную пляцоўку. Судзячы па кадрах афіцыйнай хронікі, у апошнія гады Лукашэнка ў асноўным займаецца там сельскай гаспадаркай: напрыклад, уборкай бульбы, а таксама бахчавых культур і гародніны. Фатаграфіі будынкаў, схаваных за парканам «Драздоў», не публікаваліся.

Мы не знайшлі звестак аб тым, як раней выглядалі межы надзела гэтай афіцыйнай рэзідэнцыі, якую плошчу яна займала і каму належала паводле дакументаў. Цяпер на кадастравай мапе гэтае месца выглядае гэтак жа, як і іншыя рэзідэнцыі: адзначаныя толькі межы невялікіх дзялянак тэхнічнага прызначэння агульнай плошчай блізу 0,2 гектара. Пры гэтым вялізная прастора вакол ніяк не пазначаная і забруджаная.

Дарэчы, па перыметры размытага «пустога» надзела адзначаныя некалькі дзясяткаў пляцовак, звязаных з відэаназіраннем у «афіцыйнай рэзідэнцыі «Дразды». Калі вымераць плошчу ўнутры гэтага перыметра, атрымаецца тэрыторыя памерам, большым за 100 гектараў.

«Ну чаму пустое месца?»

Як грамадзянка Беларусі журналістка «Зеркала» звярнулася ў Нацыянальнае кадастравае агенцтва з пытаннем: чаму пляцоўка і будынак Палаца незалежнасці з адрасам: пр. Пераможцаў, 12, не бачная на мапе зямельных надзелаў?

- У нас ёсць сітуацыі, дзе дзялянкі могуць не паказвацца, яны апісаныя на нашым сайце. Інфармацыя магла быць зарэгістраваная без каардынат, бо не ўся інфармацыя была ўведзеная з каардынатамі [паваротных] пунктаў, - растлумачыў спецыяліст.

- На мапе ёсць растравая падкладка, спадарожнікавая мапа. І там вельмі вялікі надзел размыты. Чаму?

— Растравую падкладку дае арганізацыя БелПСХАГІ (Беларускае прадпрыемства сельскагаспадарчых аэрафотагеадэзічных пошукаў — займаецца аэраздымкай, стварэннем мапаў і планаў, а таксама геадэзічнымі вымярэннямі. — Заўв. рэд.) у тым выглядзе, у якім у іх ёсць. Ёсць пэўныя аб'екты «зафарбаваныя». Але чаму яны зафарбаваныя — правільней туды звярнуцца, бо яны нам падаюць [падкладку] у тым выглядзе, у якім яе бачым мы і вы.

- Ну як, знайшоўся ў вас гэты надзел [на пр. Пераможцаў, 12]?

- Знайшоўся, стаіць чырвоная кропка. Адрас бачу. А зямельны надзел – што да характарыстык не магу сказаць. Таму што для таго, каб праверыць, патрэбен кадастравы нумар. Ну і так, надзел зафарбаваны.

- Гэта сакрэтны аб'ект ці што? Туды ж экскурсіі водзяць. Там сапраўды ёсць будынак, а на мапе - пустое месца.

- Ну чаму пустое месца? Глядзіце, праз дарогу надзел таксама не зарэгістраваны. Інфармацыя на публічнай кадастравай мапе прадстаўленая паводле звестак рэгістра нерухомасці. У рэгістры нерухомасці на гэты момант не ўся інфармацыя зарэгістраваная з каардынатамі. Чаму - трэба разбірацца ў кожным канкрэтным выпадку. Для таго, каб разбірацца, трэба, каб быў запыт.

На падставе запыту, запэўнілі ў кадастравым агенцтве, будзе праведзеная поўная праверка. Праўда, яе вынікаў мы не даведаемся: з імі мае права азнаёміцца толькі праваўладальнік дзялянкі.

Вы можаце падтрымаць сайт Charter97.org наступным чынам:

РАЗЛІКОВЫ МУЛЬТЫВАЛЮТНЫ РАХУНАК ДЛЯ АХВЯРАВАННЯЎ:

Назва банка: Bank Millennium S.A.
Адрас: ul. Stanislawa Zaryna, 2A, 02-593, Warszawa
IBAN: PL97116022020000000216711123
SWIFT: BIGBPLPW
Імя ўладальніка рахунку: Fundacja “KARTA ‘97”
рызначэнне аплаты: Darowizna na cele statutowe

Звязацца з намі можна праз адрас charter97@gmail.com