Супольная прапанова аб спыненні агню ад Украіны і ЗША: аналіз ключавых месцаў

Адзін з пунктаў з'яўляецца вялікай перамогай Зяленскага.

ЗША і Украіна на перамовах у Савудаўскай Арабіі ўзгаднілі прапанову аб 30-дзённым замірэнні. Найбліжэйшым часам яго прадставяць Расеі. Чыноўнікі адміністрацыі Трампа разглядаюць гэта як буйны прарыў на шляху да замежнапалітычных мэт прэзідэнта, які вёў сваю кампанію з абяцаннем закончыць вайну. Ці значыць гэта, што замірэнне стала магчымым? І калі так, то ці дапаможа яно скончыць вайну і забяспечыць доўгатэрміновы мір і ў рэгіёне, і ва ўсім свеце, разбіралася ВВС.

Заўвага: расейскі тэкст заявы цытуецца ў перакладзе на сайце амбасады ЗША ў Расеі. Англійскі тэкст даступны на сайце Дзярждэпартамента, украінскі - на сайце МЗС Украіны.

З заявы: “Украіна выказала гатоўнасць прыняць прапанову ЗША аб неадкладным увядзенні часовага 30-дзённага рэжыму спынення агню, які можа быць працягнуты згодна з узаемнай згодай бакоў і які будзе сапраўдны ў выпадку прыняцця і адначасовага выканання Расейскай Федэрацыяй. Злучаныя Штаты давядуць да ведама Расеі, што ўзаемнасць з боку расейцаў з’яўляецца ключавой для дасягнення свету”.

Аналіз: ключавое слова тут - "неадкладнае". Гэта не пакідае сумневаў: Трамп хоча, каб гарматы змоўклі зараз жа. Аднак яго паспешлівасць выклікае асцярогі ў Еўропе. Многія асцерагаюцца, што паспешнае дасягненне выніку без папярэдняга ўзгаднення ўмоў і саступак аслабляе вайсковы ціск на Расею як дзяржаву-агрэсарку і можа прывесці да злоўжывання замірэннем. Некаторыя думаюць, што яно нават ставіць акупавальную дзяржаву ў больш выгаднае становішча.

Расея як найбуйнейшая і самадастатковая краіна з вялікім насельніцтвам можа выкарыстоўваць замірэнне для кансалідацыі сваіх сіл, зацягнуць перагаворны працэс, у той жа час назіраючы, як складваецца палітычная сітуацыя для Трампа. Яна будзе ўтрымліваць усе захопленыя тэрыторыі і можа паспрабаваць захапіць новыя. Пры гэтым яна можа выкарыстоўваць раскол у заходнім альянсе і пагражаць большай частцы Еўропы.

Працэс перамоў аб умовах перад замірэннем у канфліктах можа быць важным для таго, каб стораны ператварылі бягучыя вайсковыя пагрозы ў значныя стратэгічныя выгады.

Зяленскі спрабаваў пераканаць амерыканцаў, што прэзідэнт Расеі Уладзімір Пуцін не заслугоўвае даверу: ён ужо парушаў падтрыманыя Еўропай Менскія пагадненні, падпісаныя пасля захопу ўкраінскіх тэрыторый у 2014 годзе.

Трамп адмахваецца ад яго асцярог і запэўнівае, што Украіна будзе ў бяспецы, але не ўдакладняе, як ён збіраецца гэта гарантаваць. Пуцін, паводле ягоных слоў, знаходзіцца ў цяжкай сітуацыі, і ў яго няма выбару, акрамя як укласці ўгоду - з прычын, якія, як кажа Трамп, "ведаю толькі я".

Дзяржаўны сакратар ЗША Марка Рубіё ў аўторак заявіў, што дэлегацыя ЗША правяла з украінцамі змястоўныя перамовы, і абмяркоўвалася тое, "якія гарантыі яны атрымаюць для сваёй доўгатэрміновай бяспекі і працвітання" — але і ён не ўдакладніў, што гэта за гарантыі.

З заявы: "Злучаныя Штаты неадкладна знімуць паўзу ў абмене выведвальнымі звесткамі і адновяць дапамогу Украіне ў галіне бяспекі".

Аналіз: Гэта вялікая перамога для Зяленскага. Кожны месяц ЗША пастаўляюць Украіне зброю на суму амаль два мільярды даляраў.

Што не менш важна, гэта азначае і тое, што Вашынгтон зноў будзе дзяліцца з Кіевам выведвальнымі звесткамі і спадарожнікавымі здымкамі, якія дапамагаюць цэліцца па расейскіх пазіцыях.

Белы дом прыпыніў гэтую дапамогу, заявіўшы, што Зяленскі не "схільны" да мірнага плана Трампа. Ён спрабаваў выказаць свае асцярогі, некаторыя з якіх ужо згаданыя вышэй, і быў фактычна выгнаны з Авальнай кабінета. Магчыма, Зяленскі надумаў адкласці свае асцярогі ў бок і прыняць пагадненне ў існым выглядзе - гэта неабходная плата за аднаўленне дапамогі ад ЗША.

З заявы: “Абедзве дэлегацыі пагадзіліся прызначыць свае перагаворныя групы і неадкладна пачаць перамовы аб усталяванні трывалага міру, які забяспечыць доўгатэрміновую бяспеку Украіны. Злучаныя Штаты абавязаліся абмеркаваць гэтыя канкрэтныя прапановы з прадстаўнікамі Расеі. Украінская дэлегацыя пацвердзіла, што еўрапейскія партнёры павінныя быць уцягнутыя ў мірны працэс”.

Аналіз: Гэты параграф збівае з панталыку, бо незразумела, пра якія перамовы гаворка: пра перамовы паміж Украінай і ЗША наконт гарантый бяспекі альбо пра перамовы паміж Украінай і Расеяй пасля ўсталявання замірэнння, якое павінна прывесці да канчатковага заканчэння вайны.

Калі першае, то гэта значыць, што Вашынгтон і Кіеў будуць узгадняць усе пастановы аб гарантаванні бяспекі Украіны і супрацьдзеянні парушэнням замірэння з боку Расеі, а ЗША потым будуць абмяркоўваць гэтыя пытанні з Масквой.

Гэта зусім не падобна на тыя гарантыі бяспекі, якія хацеў Зяленскі, уключаючы сяброўства ў NАТО - чаго, як сказаў Трамп, не будзе, - і гэта значная доўгатэрміновая саступка патрабаванням Масквы.

Параграф змяшчае туманны намёк на ідэю ўвесці еўрапейскіх міратворцаў, прапанаваную Вялікабрытаніяй і Францыяй. Гэтая фраза прыпісаная толькі ўкраінскай дэлегацыяй, і відавочна, што ЗША не гатовыя пад ёй падпісацца пасля таго, як Масква катэгарычна адпрэчыла гэтую ідэю.

З заявы: “…прэзідэнты абедзвюх краін дамовіліся як мага хутчэй укласці усёабдымную дамову аб распрацоўцы крытычна важных мінеральных рэсурсаў Украіны для пашырэння ўкраінскай эканомікі і забеспячэння доўгатэрміновага росквіту і бяспекі Украіны”.

Аналіз: Гэта тое самае пагадненне, якое так і не было падпісанае, калі Зяленскага ў мінулым месяцы папрасілі пакінуць Белы дом. Яно прадугледжвае, што ЗША атрымаюць дзель у здабычы ўкраінскіх мінералаў, а таксама дзель з даходаў ад нафты і газу.

Трамп разглядае гэта як эфектыўную гарантыю бяспекі: на ягоную думку, тое, што на тэрыторыі Украіны знаходзяцца амерыканскія кампаніі, утрымае Расею ад паўторнага ўварвання. Крытыкі гэтай ідэі гавораць аб тым, што эканамічная прысутнасць ЗША ва Украіне не стрымала Пуціна ні ў 2014-м, ні ў 2022 годзе.

З заявы: "Украінская дэлегацыя зноў выказала глыбокую падзяку ўкраінскага народа прэзідэнту Трампу, Кангрэсу ЗША і народу Злучаных Штатаў за стварэнне магчымасцяў для дасягнення значнага прагрэсу на шляху да міру".

Аналіз: Гэта ключавая фраза, якая можа дапамагчы зразумець, чаму Зяленскі рэабілітаваны ў вачах Белага дома. На сустрэчы ў Авальным кабінеце віцэ-прэзідэнт ЗША Джэй Ды Вэнс крытыкаваў яго за тое, што ўкраінскі лідар не падзякаваў Трампу, хоць ён ужо не раз дзякаваў ЗША за вайсковую падтрымку. Цяпер у Трампа ёсць афіцыйная падзяка Украіны, на паперы, якая заклікае прынесці мір.

Вы можаце падтрымаць сайт Charter97.org наступным чынам:

РАЗЛІКОВЫ МУЛЬТЫВАЛЮТНЫ РАХУНАК ДЛЯ АХВЯРАВАННЯЎ:

Назва банка: Bank Millennium S.A.
Адрас: ul. Stanislawa Zaryna, 2A, 02-593, Warszawa
IBAN: PL97116022020000000216711123
SWIFT: BIGBPLPW
Імя ўладальніка рахунку: Fundacja “KARTA ‘97”
рызначэнне аплаты: Darowizna na cele statutowe

Звязацца з намі можна праз адрас charter97@gmail.com