За што ў Шакуціна адабралі «Амкадор»?
18- 19.04.2025, 13:57
- 13,652

Прычыны вядомыя.
Аляксандр Шакуцін больш не старшыня рады дырэктараў холдынгу «Амкадор». Як звярнуў увагу Plan B., прозвішча бізнэсоўца 7 красавіка знікла са спісу кіраўнікоў на афіцыйным сайце найбуйнейшага прыватнага да нядаўняга часу машынабудаўнічага холдынгу. На чале «Амкадора» на пасадзе выканаўчага дырэктара цяпер знаходзіцца Андрэй Трызна - кіраўнік рэвізійнай камісіі Саюза юрыстаў Беларусі, былы галоўны фінансіст кіраўніцтва справамі Лукашэнкі і экс-старшыня назіральнай рады «Парытэтбанка», піша Plan B.
Аб тым, што ў холдынгу, акцыянерам і галоўным уладальнікам якога з пачатку 2000-х гадоў з'яўляўся Аляксандр Шакуцін, адбываюцца вялікія змены, стала вядома ў сакавіку гэтага года. Тады Менгарвыканкам, які прадстаўляў дзяржаву ў капітале «Амкадора», сваёй пастановай увёў вонкавае кіраванне ў холдынгу. Кіроўнай кампаніяй стаў БелАЗ.
Прычыны, каб перадаць дзяржаве, фактычна нацыяналізаваць «Амкадор», не называліся. Але пра іх даўно вядома. Дарэчы, гэта цяжкая фінансавая сітуацыя на некалі перадавым прадпрыемстве. Якая стала следствам, у тым ліку, і праз кіроўныя памылкі яго акцыянераў на чале з Шакуціным.
Холдынг «Амкадор», як падлічыў Plan B., зарабіў летась на ключавым для сябе (80% ад усіх продажаў) расейскім рынку блізу 1,7 тысячы даляраў прыбытку. Такая «эфектыўнасць» Аляксандра Шакуціна і яго каманды стала прычынай, якая перапоўніла чашу цярпення ўладаў.
Што адбылося
У холдынгу «Амкадор» — самая разгалінаваная вытворча-збытавая сетка ў Расеі сярод усіх беларускіх прадпрыемстваў.
Гэта - 15 кампаній. 13 збытавых і 3 - вытворчыя. Дзве дылерскія структуры ў 2023-2024 гадах не вялі дзейнасць, а бранскі завод «Амкадор-Бранск» з 2022 года з невядомых прычын не публікуе свае фінансавыя вынікі.
З астатніх 12 - 8 летась нарасцілі продажы. У тым ліку — дзве зборачныя вытворчасці. Напрыклад, у завода «Амкадор-Анега», размешчанага ў Петразаводску, яны выраслі амаль удвая. У нядаўна запушчанага ў Башкарстастане «Амкадор-Агідэля» - у 59,8 разы.
Агульная сума продажаў імі і дылерамі (у Маскве, Гатчыне, Казані, Ніжнім Ноўгарадзе, Краснадары, Екацярынбурзе і г.д.) склала летась амаль 140 млн даляраў. На лакалізаваныя вытворчасці (без уліку «Амкадор-Бранска»), праўда, пакуль прыпадае менш за 20%.
Продажы да мінулага года выраслі прыкладна на 15%. Але эфекту, як выявілася, гэта не дало амаль ніякага. Прыбытак скараціўся ў 5 удзельнікаў сеткі (уключаючы «Амкадор-Анегу»), а 3 (уключаючы «Амкадор-Агідэль») - скончылі год са стратамі. Для параўнання: за 2023 год стратнымі былі два расейскія прадпрыемствы холдынга. Сума прыбытку выявілася ўсяго на 157 тысяч расейскіх рублёў (амаль 1,7 тысячы даляраў) большай, чым страт.
Ёсць, вядома, яшчэ завод «Амкадор-Бранск» з засакрэчанай бухгалтэрыяй. Але ведаючы яго паказчыкі да 2022 года, можна меркаваць, што прыкметнага плюсу ў гэты радок ён не ўнёс бы. Ну і ўласна сакрэтныя звесткі часта не ад добрага жыцця.
Што ёсць
У каманды, якую асноўны акцыянер «Амкадора» гадамі збіраў у тым ліку з былых адстаўнікоў міністэрстваў і дзяржзаводаў (да сакавіка 2025 года па чарзе кіраўніком трох прадпрыемстваў у Башкарстастане працаваў былы памочнік Лукашэнкі Фёдар Дамаценка), не выявілася, чым адказаць на выклікі.
Шакуцін і Ка аказаліся не ў стане адказаць на санкцыі, якія паралізавалі дастаўку асобных дэталяў. Кітайскім і іншым канкурэнтам, якія завальваюць расейскі рынак больш таннай і ўжо больш якаснай прадукцыяй. Даць адказ уладам - за сталую крэдытную падтрымку і доступ да дзяржзаказаў.
Акцыянер і яго каманда выявіліся не канкурэнтнымі нават у вачах партнёраў-расейцаў. Пару гадоў таму мільярдэры Махмудаў і Бакараў паклікалі Шакуціна дапамагаць адраджаць расейскае трактарабудаванне - аднаўляць за 450 млн даляраў Ліпецкі трактарны завод. У рамках супольнага прадпрыемства з парытэтным удзелам. З дапамогай крэдытнай падтрымкі дзяржкарпарацыі ЗЭБ. Але летась раздумаліся. Спрабуюць дамовіцца з кітайцамі ці туркамі.
І ў выніку Аляксандр Шакуцін застаўся сам-насам - з персанальнымі і сектаральнымі санкцыямі, з крэдыторамі, з канкурэнтамі і з рэгулятарамі, якія ўсё больш праяўляюць незадаволенасць. Дарэчы, сітуацыя вельмі падобная да той, у якой апынуўся ў свой час былы кіраўнік «Амкадора» — Васіль Шлындзікаў. Уласна, у яго і яго каманды ў пачатку 2000-х лекар і аптэкар Аляксандр Шакуцін з дапамогай дзяржавы і атрымаў у спадчыну холдынг «Амкадор».
Дапамагалі яму цягнуць гэтую махіну спачатку непальскі партнёр Упендра Махата, потым наваполацкі нафтатрэйдар Мікалай Варабей. Але яны - хто па сваёй волі, хто не па сваёй - выйшлі з гэтага бізнэсу. Шакуцін паспрабаваў цягнуць бізнэс сямейным колам. Адзін з самых шматабяцальных іх актываў, петразаводскі завод «Амкадор-Анега», нават даверыў Аляксандру Шакуціну-малодшаму. Той з яго сышоў у 2022 годзе. А Шакуцін-старэйшы не хацеў сам сыходзіць - аддаваць камусьці справу, на якія выдаткаваў больш за 20 гадоў. І ў выніку яго адправілі.
Ці з'явіцца яшчэ адзін Шлындзікаў-Шакуцін, які жадае паўдзельнічаць у рэпрыватызацыі вядомага прамысловага прадпрыемства, пакажа час. Аднак найбольш магчымы варыянт - гэта вяртанне аблуднай авечкі на поўнае ўтрыманне бюджэту. Або, яшчэ як варыянт, перадача заводаў холдынгу камусьці больш паспяховаму, чым Шакуцін, - у нагрузку.